 |
- Skąd Twoje zamiłowanie do gotowania?
- Pewnie spod Wilna, a dokładniej może spod Święcian?
|
Prababcia miała w 1941 roku już niecałe 30 lat, ale piosenka piękna, prawda?
Wanda, BIAŁA MAGDA, z domu: Bukowska
Znalazłam ostatnio w sieci wspomnienie kapitana Romana Boraka (pseudonim GÓRAL) o mojej prababci. Kiedyś szukałam czegoś o niej, wiedząc, że była łączniczką w Armii Krajowej, ale nie trafiłam na nic. Zastanawiam się skąd to dość obszerne wspomnienie o niej i co łączyło te dwie osoby? Może nic oprócz wspólnych zadań i akcji, a może byli przyjaciółmi? Dobrymi znajomymi albo...?
Myślę o tym całym wojennym cierpieniu i próbuję ułożyć to, co już o niej wiem. Nic jednak nie jest czarno - białe, a w każdej opowieści można zaleźć coś smacznego, prawda?
Kisiel z bitą śmietaną
Do około 4-5 roku życia mieszkałam też z prababcią. Dziadkowie wyprowadzili się do swojego nowego mieszkania, a prababcia została z moją rodziną, a konkretnie moi rodzice po ślubie zamieszkali u niej. Duże przestrzenie, kamienica, było gdzie biegać, chociaż czy ja coś pamiętam?
No właśnie coś pamiętam. Jednak w późniejszych latach nie przypominam sobie by wspominała o swoim partnerze. Czy tak się bała? Czy tak było to dla niej trudne? A może ją jakoś zawiódł? Pewnie zwyczajnie starała się żyć i nie zadręczać ciągle. Wyobrażałam sobie go (jak już zaczęłam bardziej kojarzyć) jako albo alkoholika albo zdrajcę (Polski lub swojej kobiety), mordercę lub kata. To mi podchodziło pod temat tabu. Takie, prawda, stereotypowe skojarzenia. O, jeszcze czasem wpadało mi, że mógł być Niemcem, a dziadek mój - owocem gwałtu. To byłby „temat tabu fest”! Tak, wiem, czasem mnie ponosi ta moja krwawo - mordercza wyobraźnia... ;)
Dopiero niedawno dowiedziałam się też czegoś o ojcu mojego dziadka. Wcześniej, z wiadomych względów, był to chyba temat tabu? Strach, że się wyda, że ktoś się przypadkiem wygada? Miał na imię Ryszard. Pracował jako zecer. Oficer Armii Krajowej. Podobno po wojnie spotkał się jeszcze z moją prababcią i jej synem, ale potem musieli się rozstać. Z tego, co wiem wrócił w swoje rodzinne strony. Co za ból, tęsknota, rozłąka – myślę sobie w pierwszej chwili, a potem nagle przychodzi objawienie: przecież oni się cieszyli, że przeżyli, że byli bezpieczni, że nikt ich nie katował,nie siedzieli w więzieniach! Takie to było szczęście. Miłość na odległość...
 |
Chusta, prezent dla mojej mamy od prababci.
Moja mama nie lubi wielkich chust, więc jej nie nosiła.
Teraz noszę ją ja. Piękna! |
Mieszkanie obok, z którym nasze łączyły zwykłe drzwi zajmowała
„Pani Jagoda”. Jej matka razem z moją prababcią i je rodzicami uciekała z Kresów. Najpierw trafiły do Łasku, a potem do Łodzi. A może to „Pani Jagoda” przyczyniła się do tego, że lubię to, co lubię? Jeść, gotować, cieszyć się smakiem, nie tylko w temacie kulinariów. Pamiętam (chociaż nie jestem pewna czy to nie jakieś dziecięce urojenie), że zapraszała nas na kisiel na zimno, z bitą śmietaną. Jak przez mgłę pamiętam torty czy pierogi. Chociaż może to już były opowieści rodziców? Jedno pamiętam doskonale (chociaż to już trochę inna działka): jej zmarły mąż był malarzem. Wyobraźcie sobie ogromny pokój (a może byłam tak mała i wydawał mi się ogromny?) cały poobwieszany obrazami! I te ramy, złoto, kolory różne. Inne kulinarne wspomnienie z ową bardzo dobrą znajomą: byłam u dentysty z rodzicami i postanowiliśmy ją odwiedzić. Nie pamiętam czy to było planowane, chyba nie. Poczęstowała nas ciastem bananowym z galaretką. Smutno mi było, bo nie mogłam jeszcze jeść (ząb!), ale odrobinkę chyba spróbowałam. Taka pamięć zmysłowa, taka pamięć zapisana na kubkach smakowych. I w nozdrzach, wiadomo.
Miód
Baza „Miód” (inna nazwa
okręgu Wilno), moja prababcia, łączniczka Armii Krajowej. W jej mieszkaniu - powiedzielibyśmy teraz – znajdowała się „miejscówka”, punkt kontaktowy. Miała 29 lat (był to 1941 rok). Później przeniesiono ją do Okręgu Nowogródzkiego AK. Tam powierzono jej służbę kurierską na linii Lida-Wilno i Lida-Białystok.
W listopadzie 1943 r. została przydzielona do IV batalionu ppor. "Ragnera" - 77. pp. AK, w którym pełniła obowiązki zastępcy szefa komórki do spraw cywilnych. Od kwietnia 1944 r. zaś pełniła funkcję kurierki między mjr. "Kotwiczem" * a komendantem wileńskiego okręgu AK - płk. "Wilkiem". Po tragedii wileńskich oddziałów AK w Puszczy Rudnickiej, Wanda służyła w oddziale samoobrony "Kotwicza". Po śmierci dowódcy w walce z oddziałami NKWD pod Surkontami powróciła do pracy konspiracyjnej na terenie Wilna. W jej mieszkaniu mieścił się punkt kontaktowy. Potem przeniesiono go na ul. Krzywą. Wanda pełniła w obu funkcję łączniczki i kolporterki prasy podziemnej. Utrzymywała łączność z żołnierzami AK z okręgów: "Wiano" i "Nów", więzionymi w wileńskim więzieniu NKWD, m.in. z ppor. "Grodniakiem" i "Jaroszem". Kisielnicka uniknęła aresztowań NKWD. Dzięki fałszywym dokumentom przekroczyła granicę jałtańską i linię Curzona. Osiedliła się w Łodzi.
 |
| Przepis na drobiowe klopsiki w sosie miodowo-musztardowym znajdziecie tutaj. |
Nie wiem jak zorganizowane były punkty kontaktowe (może jakiś historyk się wypowie?), ale wydaje mi się, że pewnie nie raz częstowała obiadem czy chociażby kawałkiem ciasta. Chociaż to pewnie zbyt wielkie marzenia, bo przecież była wojna! Jestem jednak pewna, że dzieliła się czymkolwiek, co było wtedy osiągalne. A może gotowała też dla większej grupy osób? Wiem na pewno, że bardzo lubiła i umiała gotować, chociaż nie pamiętam jej kuchni. Pewnie byłam za maluteńka.
